Przypadek 9

BRAK ZGODY MATKI NA USUNIĘCIE CHOREGO PŁODU

Młoda kobieta, pierwsza ciąża, małżeństwo trwałe. Analiza wód płodowych, z dokładnością do 60%, wskazuje na wrodzony rozszczep kręgosłupa płodu. Ciężarna odmawia przerwania ciąży.

a) Prawo do stosowania takiej praktyki.
b) Brak zgody matki.

Powrót do strony głównej

1. Prawo międzynarodowe

   Żaden zabieg medyczny nie może być dokonany bez świadomej i dobrowolnej zgody pacjenta, zwłaszcza gdy nie zachodzi konieczność ratowania życia. Patrz - decyzja Europejskiej Komisji Praw Człowieka w sprawie X przeciwko Zjednoczonemu Królestwu Wielkiej Brytanii (oświadczenie 8416/79): ponieważ kobieta jest najbardziej zainteresowaną osobą w donoszeniu lub przerwaniu ciąży, ostateczna decyzja należy do niej.

2. Etyka

   Żaden lekarz nie może przerwać ciąży bez zgody matki, nawet jeśli uważa, że leży to w jej interesie lub w interesie przyszłego dziecka, które będzie kaleką (WHO, Lizbona 1981). W wypadku wyrażenia zgody kwestię aborcji rozstrzyga się nie na podstawie zaleceń WHO, lecz zgodnie z normami prawnymi i osobistymi przekonaniami.

3. Moralność religijna

a) Katolicka. Dla moralności katolickiej nie do przyjęcia jest usprawiedliwienie przerwania ciąży motywami eugenicznymi (Pius XII, Discorsi e messaggi radiodiffusi, vol. X, 1948-1949, s. 98-99). W rozpatrywanym przypadku leczenie rozszczepu kręgosłupa za pomocą operacji jest możliwe w okresie noworodkowym. W tej sytuacji nie ma usprawiedliwienia dla aborcji, a w konsekwencji odmowa matki jest właściwa z punktu widzenia moralności.
b) Protestancka. Należy we wszystkich wypadkach uszanować decyzję matki lub, jeśli to możliwe, małżonków.
c) Żydowska. W judaizmie sztuczne przerwanie ciąży jest traktowane jako niezgodne z naturą; antykoncepcja i aborcja są sprzeczne z historią Izraela i mesjańskim przeznaczeniem narodu żydowskiego. Jeżeli jednak obsesja dotycząca urodzenia chorego dziecka może wywołać ciężkie reperkusje dla zdrowia matki, jest rzeczą oczywistą, że należy wziąć pod uwagę tę okoliczność (E. Gugenheim, Les portes de la loi, Paryż 1982, s. 235-246).
d) Muzułmańska. Jak powiedziano w artykule wprowadzającym, embrion staje się realną istotą ludzką w setnym dniu ciąży. W wypadku stwierdzenia u płodu anomalii dopuszczalne jest dobrowolne przerwanie ciąży. W rozpatrywanym przypadku badania wskazują na przypuszczalny wrodzony rozszczep kręgosłupa. W tych okolicznościach dopuszcza się przerwanie ciąży, jeśli małżonkowie wyrażają dobrowolną i przemyślaną zgodę. Postęp biologii pozwala ujawnić chorobę we wczesnym stadium, co zmniejsza ryzyko niebezpieczeństwa dla życia matki.
e) Buddyjska. Z punktu widzenia buddyzmu zabić to znaczy dokonać najbardziej negatywnego uczynku (uczynek jest oceniany jako pozytywny albo negatywny w zależności od tego, czy zadaje on cierpienia jego sprawcy albo innym ludziom). Kryteria determinujące wybór:

  • motywacja: wywołana współczuciem w znacznym stopniu łagodzi konsekwencje czynu (z którego wynika kara);
  • sam czyn, w zależności od tego, czy szkodzi on, bezpośrednio albo pośrednio, innej osobie;
  • przedmiot działania: na przykład zabicie zwierzęcia jest mniej naganne niż zabicie człowieka;
  • dokonanie czynu i satysfakcja po jego popełnieniu (na przykład gdy motywem jest nienawiść).
W rozpatrywanym przypadku aborcja nie może być dokonana bez zgody matki, która powinna kierować się punktem widzenia buddyzmu na ten problem.

Powrót do strony głównej

Opracowano na podstawie "Medycyna a prawa człowieka"
- książki wydanej w porozumieniu z Europejskim Sekretariatem ds. Wydawnictw Naukowych (SEPS)
- inicjatorem jej przekładu na język polski - przy współudziale Rady Europy.
Przełożyła Iwona Kaczyńska. Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1996.
Opublikowano w Internecie za zgodą wydawcy.

Oprac.: lek. Jarosław Kosiaty, e-mail: jkosiaty@esculap.pl
Adres serwisu: etyka.doktorzy.pl